مانیتور آتش نشانی و نکات کلیدی آن

بهم

Fire Monitor

مانیتورهای آتش نشانی دستگاه‌های مانیتور صنعتی هستند که برای رساندن جریان آب زیاد به منظور اطفای حریق در صنایع پرخطر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

حفظ فاصله‌ ایمن از حریق یکی از نکات مهم در اطفای حریق است و مانیتور آتش نشانی (Fire Monitor) یکی از تجهیزات کاربردی برای حفظ فاصله‌ ایمن و پاشش آب یا فوم روی موضع حریق است.

مانیتور آتش نشانی یا مانیتور آتش یک جت آبی با ظرفیت بالا و قابل کنترل برای اطفای حریق دستی یا سیستم‌های حفاظت از آتش اتوماتیک است. از مانیتورهای آتش اغلب در قایق‌های آتش‌نشانی، یدک‌کش‌ها و بالای کامیون‌های آتش‌نشانی بزرگ برای کاربرد در اطفای حریق دستی استفاده می‌شود و آتش‌نشانان می‌توانند آن را به سوی هدف ثابت کرده و آن را بکار گیرند و به این ترتیب برای رساندن آب یا فوم از خارج از منطقه‌ی مستقیم آتش استفاده می‌شود.

مانیتور آتش نشانی برای محافظت از آتش در مناطقی مانند آشیانه‌های هواپیما و سکوهای فرود هلیکوپتر در کنار سیستم اعلام حریق فرودگاه به عنوان سیستم حفاظت از آتش ثابت نصب می‌شود. همچنین تاسیساتی با مواد بسیار قابل‌اشتعال مانند پالایشگاه‌های نفت نیز ممکن است از این تجهیزات ثابت برای حفاظت در برابر آتش و اطفای حریق استفاده کنند.

تفاوت مانیتور آب با مانیتور آتش نشانی

از مانیتور آتش نشانی می‌توان برای پخش آب یا فوم اطفای حریق (در بعضی موارد حتی پودرهای شیمیایی خشک) استفاده کرد. مونیتورهای آب معمولا فقط آب را پخش می‌کنند، در حالی که مانیتورهای آتش می‌توانند برای پخش کردن فوم و همینطور آب نیز مورد استفاده قرار گیرند. مانیتورهایی که برای پخش فوم بکار برده می‌شوند نیاز به نازل‌های خاصی دارند که امکان القای کنسانتره‌ فوم را فراهم کنند و نازل‌های فوم تنفسی نیز برای هوادهی محلول فوم مورد نیاز هستند. بنابراین مانیتورهای آب و فوم اساسا از نظر نازل‌هایی که روی بدنه‌ی ماینتور تعبیه شده، با هم متفاوت هستند اما بدنه‌ی آنها با هم مشابه است.

از نظر فنی، نازل مانیتور قسمتی است که در آن القا و هوادهی فوم (فوم تنفسی اولیه) انجام می‌شود. به همین خاطر می‌توان مانیتور آب را با تغییر نازل آب به نازل فوم به ماینتور آتشنشانی تبدیل کرد. با این حال، مهم است اطمینان حاصل شود که ظرفیت نازل فوم با ظرفیت نازل آب مطابقت داشته باشد تا عملکرد مورد نیاز حاصل شود.

قابلیت هدایت مانیتور آتش نشانی

بر خلاف شلنگ‌های آتش‌نشانی استاندارد که معمولا برای استفاده نیاز به چند اپراتور دارد، اکثر مانیتورهای آتش نصب‌شده بر روی دستگاه قابل هدایت توسط یک آتش‌نشان یا اپراتور است. این مانیتورها را می‌توان به طور اتوماتیک برای سیستم‌های ثابت قرار داد و یا ممکن است دارای طراحی قابل‌حمل باشند. مانیتور‌های قابل حمل یا مانیتور پرتابل اتش نشانی، آتش‌نشان را قادر می‌سازد تا جهت اسلحه‌ آن را تنظیم کند و سپس آن را برای انجام کارهای دیگر، ترک کند.

یک مانیتور آتش‌نشانی می‌تواند 2000 گالن یا بیشتر (7600 لیتر) در دقیقه تخلیه کند. مستر استریم master stream اصطلاحی است که برای جریان آب 350 گالن در دقیقه یا بیشتر (1300 لیتر) استفاده می‌شود و توسط یک دستگاه جریان اصلی مانند مانیتور آتشنشانی منتقل می‌شود. جریان‌های اصلی اغلب در انتهای نردبان‌های هوایی ماشین آتش‌نشانی، نازل های تله اسکویر یا نازل‌های مانیتور یافت می‌شود و فشار بالایی که نیاز دارند، باعث می‌شود برای استفاده‌ دستی مناسب نباشند.

اهداف استفاده از مانیتورهای آتش‌نشانی

محدودیت‌هایی در میزان آب خروجی از نازل‌های آتش‌نشانی و شلنگ‌های دستی برای تخلیه وجود دارد که این میزان معمولا 1000 لیتر در دقیقه است. در جریان‌های بالاتر، ممکن است رانش به سمت عقب اتفاق بیفتد که باعث می‌شود آتش‌نشانان نتوانند به طور ایمن از این تجهیزات استفاده کنند. به همین خاطر، نازل‌های دستی بُرد محدودی دارند و در نتیجه‌ی کارآیی آنها نیز محدود است.

برای اطفای حریق‌های بزرگ‌تر که مقدار زیادی تشعشعات و حرارت از خود ساطع می‌کنند، لازم است آب یا فوم به مقدار کافی و از فاصله‌ی ایمن پرتاب شود. همانطورکه قبلا گفتیم، انجام این کار با استفاده از نازل‌ها و شلنگ‌های آتش‌نشانی غیرممکن است ولی مانیتور ثابت آتش نشانی یا مانیتور زمینی آتش نشانی راه‌حل مناسبی ارائه می‌دهد زیرا می‌تواند آب و فوم را به فاصله‌ دورتری پخش کند و قابلیت نصب شدن آن نیز باعث می‌شود نسبت به تجهیزات اطفای حریق دستی ایمن‌تر باشد.

محدوده‌ موثر

محدوده‌ یک مانیتور آتش نشانی از نقطه‌ی اتصال آن تا جایی که آب یا فوم می‌رسد، اندازه‌گیری می‌شود. با این حال، برخی از استانداردها و روش‌ها، فاصله‌ی مانیتور تا دورترین جایی که آب یا فوم تخلیه می‌شود را به عنوان محدوده در نظر می‌گیرند.

محدوده مانیتورهای آتش نشانی در برگه‌ اطلاعات دستگاه ثبت می‌شود. اما محدوده‌ موثر یک تعریف رسمی نیست اما محدوده واقعی مانیتور را در شرایط واقعی (با در نظر گرفتن عواملی مانند شرایط نامطلوب بادی) نشان می‌دهد. به عنوان مثال یک مانیتور با محدوده 60 متر در واقع در فاصله‌ 35 تا 45 متری از نقطه‌ خطر نصب می‌شود تا شرایط باد نامطلوب را در نظر بگیرد و عملکرد موثر اطفای حریق را تضمین کند.

تعیین نقطه نصب

هنگام تصمیم‌گیری برای نقطه‌ی نصب مانیتور آتش‌نشانی، فاکتورهایی مانند محدوده یا بُرد مانیتور، جهت و سرعت باد مورد انتظار، تشعشعات از حریق، شرایط محل و غیره باید در نظر گرفته شود. برای پوشش بهتر، شاید لازم باشد بیش از یک مانیتور در مکان‌های مختلف نصب شود و از نوسان جهت باد و مشکلات دسترسی در مواقع اضطراری جلوگیری شود. برای خطرات در ارتفاع یا اسکله‌ها، مانیتورها نیز باید در ارتفاع محل مورد نظر نصب شوند تا پوشش موثرتری داشته باشند.

منظور از محدوده‌ مانیتور آتش نشانی، فاصله‌ی نقطه‌ی نصب آن تا جایی است که آب یا فوم می‌رسد. محدوده‌ی موثر نیز نسبت به شرایطی همچون باد و طوفان تغییر می‌کند. برای نصب مانتیور آتش نشانی باید فاکتورهای مختلفی مانند جهت و سرعت باد، شرایط محل، برد مانیتور و غیره را در نظر گرفت.

مقالات